Rijpe druiven of wilde bessen
Marc Massaer
Broeders en zusters in Christus,
Met een eenvoudig verhaal kun je veel overbrengen van de waarden die belangrijk zijn om gelukkig te zijn in het leven. Kinderen hangen aan je lippen als je een mooi verhaal vertelt of voorleest. De waarden die erin naar voren komen, zijn heel divers: trouw, doorzettings-vermogen, eerlijkheid enz… Vaak eindigen deze verhalen met: en zij leefden nog lang en gelukkig.
Ook Jezus gebruikt verhalen om een diepere boodschap over te brengen aan het volk. Het verhaal van de wijnbouwers en het lied over de wijngaard van de profeet Jesaja in de eerste lezing sluiten nauw aan bij deze tijd van het jaar: in oktober worden de druiven geoogst. Beide zijn dus heel actueel. Wie zelf een wijngaard heeft en druiven teelt, die weet dat er veel bij komt kijken. Je moet niet alleen snoeien, maar ook sproeien tegen meeldauw en krenten om mooie, rijpe druiven te krijgen.
De Bijbel gebruikt het beeld van de wijngaard op vele wijzen en in verschillende betekenissen: de wijngaard is het geheim van het volk van God. Israël was oorspronkelijk de wijngaard van de Heer, het werk van de Heer, de vreugde van zijn hart: "Ik had u als een edele wijnstok van de fijnste soort geplant", zegt God door de mond van zijn profeten. God heeft veel zorg gehad voor zijn volk: Hij heeft Israël bevrijd uit Egypte en het land Palestina geschonken, een verbond gesloten met zijn volk, maar wat ziet Hij? Het volk Israël luistert niet naar de profeten, verbreekt telkens opnieuw het verbond met God en gaat eigen wegen. Geen rijpe druiven maar zure bessen, vruchten van ontrouw aan God, brengt zijn wijngaard voort. Het gevolg van de ontrouw van het Joodse volk is de verwoesting van de wijngaard. Verschillende keren is Jeruzalem verwoest door naburige volken en moest het volk in ballingschap gaan.
In het evangelieverhaal van de misdadige wijnbouwers haalt de Heer de woorden van Jesaja aan. Steeds opnieuw probeert God met een eindeloos geduld de opbrengst van de wijngaard in ontvangst te nemen. God is eindeloos barmhartig maar als de mensen niet willen, trekt hij zijn zegen en bescherming terug met alle gevolgen van dien: geweld, chaos en ruïnes.
De wijngaard was Israël. Het beantwoordde niet aan zijn goddelijke roeping. De wijngaard is ook het symbool van de Kerk, waarvan wij deel uitmaken. Waaraan ligt het nu of de wijngaard rijpe druiven voortbrengt of wilde bessen? Daarop geeft Jezus in het Johannesevangelie antwoord: "Ik ben de wijnstok, gij zijt de ranken, Wie in Mij blijft, zoals Ik in hem, die draagt veel vrucht" (Joh. 15,5).
Uit de liefdevolle verbondenheid met Jezus komt de verbondenheid met elkaar voort. Het is een essentiële voorwaarde om vruchten te kunnen dragen. We hebben als gelovigen in deze tijd voeding nodig om christen te zijn. Het woord van God en de H. Sacramenten zijn onze voeding. We ontvangen de liefde van God om daarna zelf te getuigen van de liefde en te zorgen voor een bloeiende wijngaard. Wat een vreugde en een lust voor het oog is het om een bloeiende wijngaard te zien. God heeft ons alles gegeven wat wij nodig hebben, opdat wij vreugde vinden in Hem en Hij in ons.
Moge de H. Geest ons inspireren en helpen om het geloof oprecht en met vuur te beleven. Amen.