God is niet iets maar Iemand
Marc Massaer
Broeders en zusters in Christus,
Sommige mensen geloven dat er ‘iets’ bestaat. Anderen geloven in een bron van energie. Is God een vorm van energie? Is Hij iets of een persoon?
Als ik mensen hoor zeggen dat God voor hen een vorm van energie of een intelligent design is, vraag ik me altijd af waarom ze zo’n godsbeeld zo aantrekkelijk vinden. Hoe komt dat toch? Waarom kiezen mensen daarvoor? Voor mijn gevoel komt dat, doordat een goddelijke energie zo onpersoonlijk en diffuus is, dat je haar in elke gewenste vorm kunt kneden. Het godsbeeld bij New Age is tamelijk vrijblijvend: God kan er zús uitzien, maar ook zó. Eigenlijk maakt het gewoon niet uit. God is een toverbal die voor iedereen weer een andere kleur aanneemt.
Er is ook nog een bijkomend voordeel van een godsbeeld zonder een scherp, herkenbaar profiel: de aanhangers ervan kunnen de schijn ophouden van ultieme verdraagzaamheid. Zij kennen God geen afgebakende, welomschreven eigenschappen toe en geven daardoor iedereen de vrijheid om Zijn wezen een eigen, subjectieve invulling en betekenis te geven.
Op het eerste gezicht is dat het toppunt van tolerantie. Iedereen mag denken wat hij of zij wil. Wat in eerste instantie heel verdraagzaam lijkt, is bij nader inzien echter vaak een uiting van gemakzucht en vrijblijvendheid: men wil geen conflicten aangaan. Mensen die God als een bron van energie beschouwen, noemen dat dan ook vaak als argument: iedereen kan er zijn eigen vormen of projecties in kwijt.
De voornaamste reden om voor zo’n kleurloze, energetische God te kiezen is, denk ik, dat je als mens geen persoonlijke band met Hem hoeft aan te gaan. Een energiebundel vraagt je niet om verantwoording af te leggen voor je daden. Een dergelijke God doet ook geen beroep op je geweten. Het is zelfs niet eens mogelijk te bidden tot een ‘energiebundel’ of tot een ‘intelligent design’, die als blauwdruk voor de kosmos heeft gediend. Een energiebundel zegt immers niets terug en een intelligent design lijkt me even spraakzaam als een komeet of een maankrater. Met dergelijke energievormen blijft het lastig communiceren.
Daarnaast kan een God die de vorm heeft van een energie of een intelligent design, ook nooit een objectieve bron of objectief ijkpunt zijn voor normen en waarden. Een God die als een alwetende Persoon bestaat, kan die functie wel vervullen. Vanuit het christelijk geloof weten we dat God niet iets is maar Iemand, die in de persoon van Jezus Christus de geschiedenis van de mens is binnengetreden en gesproken heeft voor ons mensen om ons de weg te wijzen in het leven. Van de apostel Johannes weten we dat God liefde is. God is een liefdesrelatie tussen Vader, Zoon en heilige Geest. God nodigt ons uit deel te hebben aan Zijn liefde en Zijn leven en met Hem te communiceren en verbonden te blijven. Iedere mens met zijn vrije wil staat voor de keuze voor God te kiezen of niet.
Als je ontdekt hoe prachtig de natuur in elkaar steekt, dan kun je niet anders zeggen dan dat er een Schepper achter steekt die alles zo gemaakt heeft. In onze geloofsbelijdenis zeggen wij dat God Schepper is van hemel en aarde, van al het zichtbare en het onzichtbare. Wat wordt hier met het onzichtbare bedoeld ? Daarmee wordt verwezen naar de onzichtbare wereld van alle engelen, die God heeft geschapen om Hem en de mens te dienen. In de traditie van het geloof volgens Dionysius de Areopagiet zijn er negen engelenkoren: Serafijnen, Cherubijnen, Tronen, Heerschappijen, Krachten, Machten, Vorstendommen, Aartsengelen en Engelen. Deze engelenkoren komen ook terug in de brieven van Paulus. We komen ze eveneens tegen in de liturgie van de H. Mis, waarbij de priester in de prefatie, net voor het Heilig, heilig, heilig zegt: “Daarom met alle engelen, machten en krachten, met allen die staan voor uw troon, loven en aanbidden wij U en zeggen U toe met de woorden.“
Ons geloof is niet iets zweverigs maar heel concreet. Wij geloven immers in Jezus Christus, Zoon van God en Mensenzoon. Hij heeft het leven van een mens aangenomen om ons te verlossen van kwade krachten die de mens naar beneden halen. Jezus wil ons optillen tot een hoger leven; Hij wil ons heel of heilig maken, zodat wij volop deel krijgen aan Zijn Goddelijk leven. Zozeer heeft God de wereld liefgehad dat Hij zijn Eniggeboren Zoon heeft gezonden, opdat wij door te geloven eeuwig zouden leven.
Om alles wat Jezus heeft gezegd en gedaan hebben we de H. Geest nodig, die ons inzicht geeft in de plannen en de bedoeling van God met de mens en de wereld.
Broeders en zuster in Christus,
Als God Iemand is die heeft gesproken tot de mensen, dan komen daar vertrouwen en trouw bij kijken. Dan is het niet meer vrijblijvend maar dan vraagt dit om inzet, engagement en wederliefde. Wie de woorden van God ter harte neem, die mag in vrede leven met God en met de medemensen, schrijft de apostel Paulus. Wie wil er niet in vrede leven? Dat wil iedere mens van goede wil.
God, wij danken U dat U onze Schepper bent, die met ons menselijk lot begaan is en met ons meeleeft in Jezus Christus. Wij danken U dat U ons de heilige Geest schenkt, die ons binnenleidt in het mysterie van het waarachtige, goddelijke leven, en dat U bij ons blijft in de eeuwen der eeuwen. Amen.